Λεύκη (VITILIGO)

Η Λεύκη ανήκει στην κατηγορία των αυτοάνοσων παθήσεων του ανθρώπινου οργανισμού. Προκαλείται από την αδρανοποίηση ή την καταστροφή των μελανοκυττάρων της επιδερμίδας – στοιχείων που της προσδίδουν των χαρακτηριστικό της χρωματισμό– με αποτέλεσμα την δημιουργία λευκών περιοχών ή κηλίδων στην επιφάνεια αυτής.

Όπως και σε όλα τα αυτοάνοσα, η λεύκη μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε στιγμή στη ζωή ενός ανθρώπου. Στις αυτοάνοσες παθήσεις ο ίδιος ο οργανισμός στρέφεται εναντίον του, με αποτέλεσμα να καταστρέφει κύτταρα ή και ολόκληρα όργανα, εσφαλμένα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το σώμα δεν αναγνωρίζει κάποια μελανοκύτταρα σαν δικά του κι έτσι τα καταστρέφει. Η λεύκη συνήθως συνυπάρχει με κάποια (ή κάποιες) άλλη αυτοάνοση πάθηση όπως πχ η ψωρίαση, η δυσλειτουργία του θυρεοειδή, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος κ.ά.

Η λεύκη επηρεάζει άτομα και από τα δυο φύλα και από όλα τα έθνη. Συνήθως εμφανίζεται σε νεαρές ηλικίες, αλλά έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις εμφάνισης της νόσου σε νήπια ή σε υπέργηρους. Δεν αποτελεί μεταδιδόμενο νόσημα, με κανένα τρόπο και δεν αποτελεί παράγωγο έλλειψης προσωπικής υγιεινής. Η νόσος δεν είναι επίπονη, ενώ κατά περιπτώσεις παρατηρείται ελαφρύς κνησμός (φαγούρα).

Η λεύκη είναι απρόβλεπτη και μπορεί να σταματήσει αυτόματα ή να εξαπλωθεί μέχρι να καλύψει αρκετό έως πολύ μεγάλο μέρος του δέρματος του ασθενούς, που είναι και το σύνηθες. Ο τελικός αποχρωματισμός του δέρματος έχει λευκή, γαλακτώδη απόχρωση. Οποιαδήποτε χροιά υπόλευκου, σημαίνει ότι η διαδικασία βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο.

Δεν υπάρχει ακόμη επιβεβαιωμένο αίτιο, το οποίο να προκαλεί την εμφάνιση του εν λόγω αυτοάνοσου. Ωστόσο από καταγραφές δεδομένων παγκοσμίως, η λεύκη μπορεί να οφείλεται σε γονιδιακά αίτια (κληρονομικότητα), σε νευρογενή αίτια (άγχος, στρές, βεβαρυμμένη ψυχολογία ή έντονα ψυχολογικά συμβάντα) ή σε περιβαλλοντικά/εξωγενή αίτια (θερμοκρασία, ηλιακή ακτινοβολία, επαφή με/έκθεση σε χημικές ουσίες κ.λπ.).

Το πιο σοβαρό σύμπτωμα της αυτοάνοσης αυτής παθήσεως αποτελεί ο αντίκτυπος στην ψυχολογία του ασθενούς, ειδικά όταν η λεύκη παρουσιάζεται σε εμφανή σημεία του σώματος όπως το πρόσωπο, ο λαιμός και τα χέρια, σημεία δηλ. που πολύ δύσκολα καλύπτονται έστω και με πλήρη περιβολή. Η αδιακρισία του κοινωνικού περίγυρου ή ακόμη χειρότερα η (εμφανής ή υποκρύπτουσα) απόρριψη των ατόμων με λεύκη (κοινωνικό στίγμα), μπορεί να τους οδηγήσουν σε ακραίες συμπεριφορές (διαρκή εκνευρισμό, επιθετικότητα, έντονες ψυχολογικές μεταπτώσεις) ή να τους οδηγήσουν σε κοινωνικό αποκλεισμό (ιδιαιτέρως τα άτομα με χαμηλότερη αυτοπεποίθηση ή αυτοεκτίμηση). Ωστόσο, με δεδομένο το ότι ένας από τους παράγοντες εμφάνισης ή επέκτασης της λεύκης είναι τα νευρογενή αίτια, τα άτομα τα οποία ανήκουν στις παραπάνω περιπτώσεις είναι πολύ πιθανόν να εμφανίσουν ραγδαία εξέλιξη της νόσου και να επιβαρύνουν την κατάστασή τους σε ακόμη πιο εκτεταμένο βαθμό.

Η αντιμετώπιση της ποικίλει ανάλογα την έκταση  και τα σημεία εμφάνισης ,με τοπικά ανοσοκατασταλτικά σκευάσματα , φωτοθεραπεία και συγκρότηση της ψυχολογικής κατάστασης του ασθενή.

Ευτυχώς, τα δεδομένα αλλάζουν  και ένα τέτοιο ιδιαίτερο δέρμα μπορεί να γίνει πρότυπο ομορφιάς, όπως η    Winnie Harlow.

Δημήτριος Καραφουλίδης MD, Msc